ارزیابی ریسک به وش ویلیام فاین  

ارزیابی ریسکها و خطرات

 (با روش ویلیام فاین)

  حذف خطرات و کاهش حوادث

امروزه یکی از مهم ترین شاخصهای بررسی وضعیت یک سازمان تعداد و شدت حوادث به وقوع پیوسته در آن سازمان می باشد، لذا هر مدیر لایق سریعاً به فکر کاهش تعداد و شدت حوادث تا حد حذف و به صفر رساندن آن می افتد و در این زمینه اقدامات لازم را انجام میدهد.

در این راستا یک روش علمی و مورد تائید جهت تصمیم گیری درباره ضرورت و موجه نمودن هزینه های حذف خطر و همچنین لزوم اجرای هر چه سریعتر برنامه های کنترل خطرات، مورد نیاز می باشد. یکی از روشهای متداول که جهت نیل به هدف فوق مورد وثوق متخصصان ایمنی می باشد تکنیک ویلیام فاین است که اساس این تکنیک بر پایه محاسبه و ارزیابی ریسک می باشد.

این تکنیک به مدیران کمک می کند که با اولویت بندی برنامه های کنترل خطرات و حوادث و تعیین فوریت و برنامه ریزی های کنترلی به منظور تسریع در رسیدن به اهداف مشخص به صورت کاملاً شفاف گام بردارند.

تکنیک ویلیام فاین در آنالیز ریسک:

هدف از کاربرد این تکنیک ، تعیین یک روش برای تصمیم گیری درباره ضرورت و موجه نمودن  هزینه های حذف خطر و همچنین لزوم اجرای هرچه سریعتر برنامه های کنترل خطرات می باشد. اساس این تکنیک بر پایه محاسبه و ارزیابی نمره ریسک به شرح ذیل می باشد:

R=C*E*P که در آن R نمره ریسک ، C شدت پیامد، E میزان مواجه و P احتمال وقوع می باشد.

- شدت پیامد (A):

در تعیین شدت پیامد، حوادث با توجه به شدت حادثه صورت می پذیرد.که شامل: حوادث فاجعه بار ، چندین مورد فوت، مرگ و میر، جراحات فوق العاده شدید و جراحات ناتوان کننده و جراحات یاخسارات اندک براساس  جدول ذیل می باشد.

معیار تعیین پیامد حوادث
نرخ	طبقه بندی حادثه	معادل ریالی حوادث
100	فاجعه بار، مرگ و میر متعدد و توقف بسیار طولانی مدت فعالیتها	خسارات بیش از 1000000000 ریال
50	چندین مورد مرگ و میر	خسارات بیش از 400000000 ریال تا 1000000000 ریال
25	مرگ و میر	خسارات بین 100000000 ریال 400000000 ریال
15	جراحات فوق العاده شدید مثل قطع عضو، ناتوانی دائمی	خسارات بین 10000000 ریال تا 100000000 ریال
5	جراحات ناتوان کننده	خسارات تا 10000000 ریال
1	جراحات یا خسارات اندک	خسارات زیر 1000000 ریال

- میزان مواجهه(B):

میزان مواجهه حوادث براساس الگوی زمانی زیر تعیین می شود:

میزان مواجهه حوادث
نرخ	طبقه بندی
10	به طور مداوم ( چندین بار در روز)
6	بطور مکرر ( حدود یکبار در روز)
3	گاه به گاه ( یکبار در هفته یا در ماه)
2	به طور غیر معمول ( یکبار در ماه یا سال)
1	بندرت ( ممکن است در طول عمر سازمان رخ دهد)
5/.	احتمال وقوع آن فوق العاده اندک است (به نظر غیر قابل وقوع می آید)

- احتمال وقوع  (C):

در این مرحله ارزیابی ریسک احتمال اینکه پیامدهای حادثه به طور کامل به وجود آید براساس جدول زیر محاسبه می گردد.

نرخ	احتمال وقوع کامل پیامد حادثه
10	پیامدهای کامل حادثه: در صورت وقوع رویداد خطر کاملاً محتمل و مورد انتظار است.
6	کاملاً ممکن است، غیر معمول نیست شانش 50-50 است.
3	یک تصادف و امر غیر معمول خواهد بود.
5/0	پس از چندین سال مواجهه رخ نداده است ولی گاهگاهی ممکن است به وقوع پیوندد.
1/0	عملاً یک پیامد غیر محتمل است ( هرگز رخ نداده است).

 حال از مقایسه نمره ریسک بدست آمده (R) با داده های جدول ذیل می توان جهت تصمیم گیری درباره ضرورت اجرای برنامه های حذف و کنترل خطرات و حوادث استفاده کرد.

خلاصه نمره ریسک (R) و فعالیتهای ضروری
نرخ	فعالیتهای لازم
1500-200	نیاز فوری به فعالیتهای اصلاحی می باشد وتا کاهش خطر، فعالیتها بایستی متوقف شود.
199-90	نیازمند بررسی و توجه هر چه سریعتر است.
89-0	خطر بایستی بدون هرگونه تاخیر حذف شود ولی وضعیت اضطراری نیست.

اکنون با مشخص شدن نمره ریسک، میزان هزینه های قابل قبول از فرمول ذیل محاسبه و تعیین می گردد.J=R/(CF XDC

که  CF فاکتور هزینه، DC در جه تصحیح می باشد.

لذا در صورتی که J> 10 باشد هزینه ها قابل قبول بوده و در صورتی که  J<10 باشد
هزینه ها حذف خطر غیر قابل قبول خواهد بود.

فاکتور هزینه CF ( هزینه تخصیصی برای برنامه های حذف و کاهش خطرات)
نرخ	طبقه بندی
10	بیشتر از 500 میلیون تومان
6	500 میلیون تومان تا 250 میلیون تومان
4	250 میلیون تومان تا 10 میلیون تومان
3	10 میلیون تومان تا یک میلیون تومان
2	یک میلیون تومان تا صد هزار تومان
1	صد هزار تومان تا 25 هزار تومان
5/0	زیر 25 هزار تومان

- درجه تصحیح (DC):

درجه تصحیح در جه ای از خطرات که قادر به کاهش آن می باشیم را مشخص می نماید.

درجه تصحیح (DC)
نرخ	طبقه بندی
1	خطر کاملاً حذف میشود (100%)
2	حداقل 75 درصد خطر حذف میشود
3	75 تا 50 درصد خطر حذف میشود
4	5 تا 25 درصد خطر حذف میشود
6	کمتر از 25 درصد خطر حذف میشود.

تذکر:

با عنای به این که این تکنیک یک راه ساده برای ارزیابی انواع مختلف خطرات و حوادث و کنترلهای لازم  را جهت بررسی و تصمیم گیری به مدیریت ارائه می کند، ولی لازم به ذکر است که این تکنیک تنها به عنوان یک راهنما می تواند مورد استفاده قرار گیرد و نیز ذکر این نکته ضروری است که مقادیر مالی در این فرآیند و نیز مراحل تصمیم گیری تا حدی اختیاری است و میتوان مقادیر را با توجه به نوع و نیاز سازمان جایگزین و لذا فرآیند تصمیم گیری را با سازمان مطبوع همسو نماید.